Πέμπτη 16 Ιουλίου 2015

Χepoulima ΑΕ, τα διαφυγόντα κέρδη

Στη Βουλή, ο τέως ΥπΟικ είπε: «Το Ταμείο εγγυοδοσίας μετατρέπεται σε ταμείο εκποίησης. Δεν θα μείνει τίποτα για την Ανάπτυξη». Και την Κυριακή της ολονύκτιας διαπραγμάτευσης υπήρξε μια στιγμή που όλοι σοκαριστήκαμε από την προσβλητική ιδέα της έξωθεν διαχείρισης του Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων.

Εκείνο το σοκ, όπως και οι ψευδοαναλύσεις περί εκποίησης, είναι καλή αφορμή να συνειδητοποιήσουμε, πολιτικοί και κοινωνία, ότι χρόνια τώρα διαβάζουμε μόνο την α΄σελίδα της εξεταστέας ύλης στο θέμα των ιδιωτικοποιήσεων. Το υπόλοιπο βιβλίο, το αγνοούμε. Παραβλέπουμε δηλαδή ή υποτιμούμε τα διαρκή και αναπτυξιακά οφέλη που μπορεί να έχει μία επένδυση για την οικονομία μας. Και καταλήγουμε να εξετάζουμε τις ιδιωτικοποιήσεις με μοναδικό κριτήριο το ύψος του τιμήματος (και ποιός κεφαλαιοκράτης κερδίζει). Μόνο που το τίμημα είναι μια εφάπαξ εισροή, συχνά απλώς μια κρατική αρπαχτή που κλείνει πρόσκαιρα μερικές τρύπες του πίθου των Δαναΐδων. Ενώ τα μείζονα ερωτήματα είναι πώς και κατά πόσο συνεισφέρει κάθε ιδιωτικοποίηση στο ΑΕΠ και πόσες καλές θέσεις εργασίας δημιουργούνται σε βάθος χρόνου.

Θα χρησιμοποιήσω το παράδειγμα του Ελληνικού1, για να δείξω τις ουσιαστικές προτεραιότητες στο θέμα της αξιοποίησης περιουσιακών στοιχείων και πόρων της χώρας μας.

Συζητήσαμε διεξοδικά το τίμημα πώλησης του Ελληνικού (1, 2,3,4 δισ.), όχι όμως και τη βασική παράμετρο, τη συνεισφορά της αξιοποίησής του στην ελληνική οικονομία, όχι άπαξ αλλά ετησίως. Γι' αυτό ήταν αντιπαραγωγική συζήτηση, επειδή δεν συνειδητοποιήσαμε ότι η αξιοποίηση του Ελληνικού αντιστοιχεί σε μια μονάδα, η λειτουργία της οποίας ισοδυναμεί με το 7,2% της τουριστικής μας βιομηχανίας!

Πώς φτάνουμε σε αυτό το νούμερο;
  • Δεδομένου του μεγέθους της επένδυσης, καταλαβαίνουμε πως πρόκειται για μονάδα ισοδύναμη με 27 Hilton Αθηνών ή 27 Αστέρες Βουλιαγμένης.
  • Υποθέτουμε ότι η νέα μονάδα θα έχει αντίστοιχη αποδοτικότητα με το Hilton Αθηνών κι έτσι υπολογίζουμε τα έσοδά της.
  • 27 Hilton Αθηνών μαζί παράγουν τουριστικό έσοδο αντίστοιχο του 7,2% των συνολικών εσόδων από εισερχόμενους τουρίστες.
Αυτό αντιστοιχεί σε:
  • αύξηση του ΑΕΠ κατά 1.3% σε ετήσια βάση
  • αύξηση των φορολογικών εσόδων κατά 650 εκατ.€ ετησίως
  • Αύξηση της απασχόλησης κατά 1,4%
Πιο αναλυτικά:
Υποθέτουμε ότι το «οικόπεδο φιλέτο» του Ελληνικού πουλιέται 1,5 δισ. (Μπορεί να αξίζει περισσότερο, μπορεί οι διαθέσιμες προσφορές λόγω κρίσης να είναι χαμηλότερες, αλλά χάριν του παραδείγματος, ας δεχτούμε αυτή την τιμή). Διεθνώς σε μια επένδυση real estate η αξία της γης αποτελεί περίπου το 30% της επένδυσης. Άρα, εφόσον το «οικόπεδο» αξίζει 1,5 δις, το συνολικό ύψος της επένδυσης θα ανέλθει στα 5 δισ. Αν αυτή η μονάδα ανήκει σε μια εταιρεία -ας την ονομάσουμε Χepoulima ΑΕ- τότε μιλάμε για εταιρεία με συνολικό ενεργητικό της τάξης των 5 δισ.!

Μελετώντας τον ισολογισμό της Ιονικής Ξενοδοχειακής -διαχειρίζεται το Hilton Αθηνών- (εδώ)και του Αστέρα Βουλιαγμένης (εδώ) (δύο μονάδες που γεωγραφικά και με βάση το target group είναι παρόμοιες με τη μονάδα του παραδείγματός μας) διαπιστώνουμε ότι:

  • Και οι δύο μονάδες έχουν ενεργητικό περίπου 190 εκατ. και άρα συμπεραίνουμε ότι μια μονάδα σαν την Χepoulima ΑΕ ισοδυναμεί σε μέγεθος επένδυσης με 27 Hilton Αθηνών.
  • O λόγος κύκλου εργασιών προς ενεργητικό είναι περίπου 15,5% (sales/turnover = 15,5%).

Υποθέτουμε λοιπόν ότι η Χepoulima ΑΕ σε πλήρη λειτουργία θα έχει αντίστοιχο δείκτη κύκλου εργασιών προς ενεργητικό (15, 5%) και με δεδομένο ότι η εταιρεία έχει ενεργητικό 5 δισ., τα ετήσια έσοδά της θα είναι 775 εκατ.ευρώ. Συνυπολογίζοντας ότι ο επισκέπτης δαπανά στην Χepoulima ΑΕ το 80% της συνολικής δαπάνης του στη χώρα, τότε το σύνολο της ετήσιας τουριστικής δαπάνης των επισκεπτών της Χepoulima ΑΕ ανέρχεται στο ποσό των 969 εκατ.

Υπενθυμίζω ότι το συνολικό έσοδο από εισερχόμενο τουρισμό (μαζί με τη κρουαζιέρα) ήταν 12,2 δισ.€ για το 2013 και 13,4 δισ.€ για το 2014. (Πηγή: Ινστιτούτο του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΙΝΣΕΤΕ) εδώ). Συγκρίνοντας τα νούμερα καταλήγουμε πως το τουριστικό έσοδο από τη λειτουργία της Χepoulima ΑΕ αντιστοιχεί στο 7,2% του συνολικού εσόδου από εισερχόμενο τουρισμό.

Να σημειωθεί δε ότι είναι τέτοια η φύση της επένδυσης που θα προσελκύσει επισκέπτες, οι οποίοι αλλιώς δεν θα επισκέπτονταν την Ελλάδα. Και είναι σημαντικό διότι τα έσοδα που παράγονται από τη λειτουργία της δεν αποστερούνται από κάποια άλλη εγχώρια τουριστική επιχείρηση. Πρόκειται δηλαδή για καθαρά νέο έσοδο, που προστίθεται και αυξάνει το εθνικό τουριστικό έσοδο.

Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Συμβούλιο Ταξιδιών και Τουρισμού (WTTC) εδώ η τουριστική οικονομία2 στην Ελλάδα συμβάλλει στη δημιουργία του 17,3% του ΑΕΠ και στη δημιουργία του 19,4% της συνολικής απασχόλησης. Οπότε προκύπτει κατ’ αναλογίαν πως μόνο από τη λειτουργία της Χepoulima ΑΕ το άμεσο και έμμεσο όφελος στην οικονομία θα ήταν ίσο με το 1,3% του ΑΕΠ και 1,4% της απασχόλησης. Εκτιμώ όμως ότι η συνεισφορά στην απασχόληση θα είναι αρκετά μικρότερη από 1,4% που προκύπτει από τη γραμμική προβολή, λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και του μεγέθους της μονάδας. Μικρότερη αλλά σημαντική. Η συνολική συνεισφορά στο ΑΕΠ όμως (1,3%) είναι εύλογη, δεδομένου ότι ήδη η άμεση συνεισφορά ανέρχεται στο 0,55% του ΑΕΠ και αυτό αντιστοιχεί σε συνολική συνεισφορά από 1.2%-1,45% σύμφωνα και με τους πολλαπλασιαστές του ΙΟΒΕ και του ΚΕΠΕ3

Αύξηση 1,3% στο ΑΕΠ σημαίνει κατ΄ αναλογίαν 1,3% αύξηση στα φορολογικά έσοδα ή 650 εκατ.€ ετησίως, σύμφωνα με τα μεγέθη του προϋπολογισμού του 2014. Και φυσικά στα φορολογικά έσοδα πρέπει να προσθέσουμε και τα έσοδα των Ταμείων από τις ασφαλιστικές εισφορές για να έχουμε την πλήρη εικόνα των εσόδων του Κράτους. Θεωρητικά, λοιπόν, η διαδικασία πώλησης του Ελληνικού θα μπορούσε να είχε ξεκινήσει, όταν θεμελιώθηκε το νέο αεροδρόμιο (1995), να είχε ολοκληρωθεί πριν τα εγκαίνια του (2001), και να τεθεί σε λειτουργία μετά από 3-4 χρόνια (2005). Προφανώς όσοι υπέγραφαν θα χαρακτηρίζονταν προδότες, πράκτορες αντιλαϊκών συμφερόντων και θα αντιμετώπιζαν εξεταστική. Διότι ακόμη και σήμερα σκεφτόμαστε ότι, εφόσον οι τιμές είναι χαμηλές, ας περιμένουμε άλλη μια δεκαετία, δύο καλύτερα, μήπως ανακάμψει η αγορά του real estate… Και είναι εντελώς ασφαλής αυτή η απραξία, αφού κανείς ποτέ δεν θέτει θέμα προδοσίας για τα διαφυγόντα κέρδη και τις άτολμες σιωπές. Αλλά η ευθύνη για το ότι επί 10 χρόνια χάναμε και, καθώς φαίνεται, γι' άλλα 10 θα χάνουμε ένα 7% του τουριστικού μας προϊόντος ετησίως, κάποιους βαραίνει.

Συμπεράσματα:
Το ταμειακό και κοινωνικό όφελος από την αξιοποίηση και λειτουργία του Ελληνικού θα είναι πολλαπλάσιο από το έσοδο της πώλησης.

Γι΄αυτό και σε τέτοια έργα προτεραιότητες και επιδιώξεις της ελληνικής πολιτείας θα έπρεπε να είναι:

Α) Ο επενδυτής να είναι αξιόπιστος, να έχει τη δυνατότητα να φτιάξει και να λειτουργήσει μια εξαιρετική μονάδα που θα αποτελεί πόλο έλξης.
Β) Η αξιοποίηση να ξεκινήσει το δυνατόν γρηγορότερα.
Γ) το τίμημα που θα εισπράξει από την παραχώρηση - πώληση να είναι καλό.

Το (Α) είναι το πιο σημαντικό και το (Γ) το λιγότερο σημαντικό.

Υπάρχουν πολλές σύνθετες λεπτομερείς και αναλυτικές μελέτες σχετικά με την αξία της αξιοποίησης του Ελληνικού και ακούγονται πολλά νούμερα. Η αξία αυτής της ανάλυσης έγκειται στην απλότητά της. Συνδέει την αξία του «οικοπέδου» με τη συνεισφορά της ιδιωτικοποίησης στην οικονομία. Όσο πιο πολύ πιστεύουμε ότι αξίζει το «οικόπεδο» τόσο πιο μεγάλη η αναπτυξιακή ώθηση στην οικονομία, τόσο μεγαλύτερο το κίνητρο να προχωρήσει τάχιστα η επένδυση. Πόσα θα εισπράξουμε και πώς θα τα μοιράσουμε στην αποπληρωμή του χρέους, στις δημόσιες επενδύσεις ή στην ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών είναι δευτερεύουσας σημασίας. Γιατί το ζητούμενο ήταν και είναι πώς θα δημιουργήσουμε ανάπτυξη, δηλαδή πλούτο και θέσεις εργασίας.

Σημειώσεις:
1Συνειδητά αγνόησα τις εκτιμήσεις της πλειοδότριας εταιρίας για την επένδυση. Διότι χρησιμοποιώ το Ελληνικό ως παράδειγμα και τρόπο αντίληψης της ανάπτυξης και της αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας προς όφελος της κοινωνίας.
2Τα νούμερα αναφέρονται στην άμεση και έμμεση συνεισφορά του τουρισμού στην οικονομική δραστηριότητα. Η έμμεση συνεισφορά είναι μια ποσότητα σχετική και σε ένα βαθμό εξαρτάται από ορισμούς, παραδοχές και υποθέσεις.
3Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ (2012), κάθε 1 € που δημιουργεί η τουριστική δραστηριότητα, προξενεί έμμεση και προκαλούμενη πρόσθετη οικονομική δραστηριότητα 1,2 € και άρα, συνολικά, δημιουργεί 2,2€ ΑΕΠ. Δηλαδή, ο πολλαπλασιαστής της τουριστικής δραστηριότητας ανέρχεται σε 2,2. Σύμφωνα με το ΚΕΠΕ ο πολλαπλασιαστής ανέρχεται σε 2,65.



Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο Protagon στις 15/7/2015

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου