Τετάρτη 10 Ιουνίου 2015

Το παράδοξο της αύξησης του χρέους

Το Δημόσιο Χρέος της Ελλάδας θυμίζει τη Λερναία Ύδρα: ένα κεφάλι κόβουμε, δύο φυτρώνουν. 
Στο τέλος του 2009 το χρέος ήταν 125% του ΑΕΠ, κι ενώ μεσολάβησε ένα μεγάλο κούρεμα το 2012 (PSI), καθώς βαδίζουμε προς το τέλος του 2015, είναι 180%!
Ένας φίλος μου ζήτησε να το εξηγήσω…


Καταρχάς το χρέος αυξήθηκε από το τέλος του 2009 έως το 2014 κατά 17 δισ.€ Από 300 δισ. έφτασε στα 317 δισ. Η μεγάλη διαφορά από το 2009 έως το 2014 ως ποσοστό του ΑΕΠ οφείλεται, κυρίως, στη μεγάλη πτώση του ΑΕΠ.

Σε απόλυτο νούμερο η μείωση του χρέους από το κούρεμα (PSI) του 2012 ήταν 68,2 δισ.  (εδώ). Αντί όμως να έχουμε σήμερα μειωμένο χρέος, έχουμε αυξημένο κατά 17 δισ. Άρα πρέπει να εξηγήσουμε ένα gap 85 δισ.

Αν νομίζετε ότι την πενταετία 2010-2014 οι μισθοί και οι συντάξεις μειώθηκαν, επειδή κάναμε οικονομίες για να πληρώσουμε είτε τόκους είτε χρέη στους “τοκογλύφους”, σας γελάσανε. Όπως εξηγώ εδώ, κατά την 5ετία 2010-2014 δεν πληρώσαμε από τις οικονομίες μας ούτε χρέος ούτε τόκους. Οι τόκοι 51,5 δις. συσσωρεύτηκαν αυτά τα χρόνια και αύξησαν το χρέος, καθώς η πληρωμή τους έγινε με δανειοδότηση.
Επίσης, στην ίδια ανάρτηση φαίνεται πως είχαμε σωρευτικά τα 5 αυτά χρόνια πρωτογενές έλλειμμα 16 δισ.€, εκ των οποίων τα 2 καλύφθηκαν από τα έσοδα των αποκρατικοποιήσεων και τα υπόλοιπα 14 δισ. τα δανειστήκαμε.

Για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών δανειστήκαμε από το EFSF  περίπου 49 δισ. Εξ αυτών μόνο τα 38 χρησιμοποιήσαμε για την ανακεφαλαιοποίηση, τα οποία και συνυπολογίσαμε στους λογαριασμούς μας για το πραγματικό όφελος από το PSI. Τα υπόλοιπα 11 δις -τα περίφημα 11 δις που μας δέσμευσε τον Φεβρουάριο το EFSF-  τα έχουμε δανειστεί αλλά δεν τα έχουμε χρησιμοποιήσει, καθώς λειτουργούν ως εφεδρεία για την περίπτωση που το τραπεζικό σύστημα χρειαστεί και άλλες ενέσεις κεφαλαίων. Αν τα πράγματα εξελίσσονταν καλά και ο κίνδυνος για τις τράπεζες είχε εκλείψει, θα μπορούσαμε να αποδεσμεύσουμε αυτά τα 11 δις, να τα χρησιμοποιήσουμε για την πληρωμή άλλων υποχρεώσεων μειώνοντας αναλόγως το χρέος μας.

Τέλος, το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα που συνόδευε το «μνημόνιο ΙΙ» προέβλεπε μείωση των συσσωρευμένων και καθυστερημένων οφειλών του δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα (Νοσοκομεία, Τεχνικές εταιρείες, Φαρμακευτικές εταιρείες κ.λ.π.). Για να γίνουν αυτές οι πληρωμές χρειάστηκε να δανειστούμε από το EFSF  τα αντίστοιχα ποσά, δηλαδή και άλλα δάνεια. Τη διετία 2013-2014 τακτοποιήσαμε συνολικές οφειλές ύψους 6,7 δις (εδώ στη σελίδα 2 στο πεδίο Πληροφοριακά στοιχεία/(β)-  Τακτοποίηση υποχρεώσεων παρελθόντων ετών φορέων Γενικής Κυβέρνησης) ενώ επιπλέον 0,5 δις € πληρώθηκαν το 2012 γι’ αυτόν τον σκοπό. Όσα είπαμε συνοψίζονται στους πίνακες που ακολουθούν. Η διαφορά στους δύο πίνακες είναι ότι το  όφελος από το PSI εμφανίζεται συνοπτικά (Πίνακας Ι) και αναλυτικά (Πίνακας ΙΙ).




Σχόλιο για τους υπολογισμούς:
Ουσιαστικά η Ελλάδα δανείστηκε  για να χρηματοδοτήσει τα ελλείμματα της περιόδου 2010-2014.
Έλλειμμα = Πρωτογενές έλλειμμα κατά ΠΟΠ + Λογαριασμοί που εξαιρούνται του υπολογισμού του πρωτογενούς πλεονάσματος κατά ΠΟΠ. Τέτοιοι λογαριασμοί είναι:
α) οι λογαριασμοί των τόκων εξ ορισμού, 
β) ο λογαριασμός που αφορά στην ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών,
γ)  ο λογαριασμός που αφορά την εξόφληση παλαιότερων οφειλών της Γενικής Κυβέρνησης.
Υπάρχουν και άλλοι λογαριασμοί εκτός υπολογισμού πρωτογενούς ελλείμματος που δεν παρουσιάζονται εδώ και δεν μπαίνουν στον υπολογισμό. Ο λόγος είναι ότι τα ποσά είναι μικρότερα, τεχνικά είναι πιο σύνθετη η περιγραφή τους  και προσθέτουν αχρείαστη πολυπλοκότητα  στους υπολογισμούς. Οι λογαριασμοί που παραθέτω είναι οι πιο σημαντικοί και εξηγούν σχεδόν στο σύνολό της την "παράδοξη" αύξηση του χρέους από το τέλος του 2009 έως το 2014.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου