Σάββατο 2 Ιουλίου 2016

Οι ζημιές του Κράτους από τις Τράπεζες – Το ρεκόρ του ΣΥΡΙΖΑ!

Ένα καίριο κτύπημα την κατάλληλη στιγμή μπορεί να είναι καταλυτικό. Την κρίσιμη στιγμή μικρότερης έντασης αίτια μπορεί να έχουν δυσανάλογα καταστροφικά αποτελέσματα. Μόνο με αυτόν τον τρόπο μπορώ να κατανοήσω το μέγεθος της καταστροφής που επέφερε η Κυβέρνηση Σύριζα στην οικονομία σε τόσο μικρό διάστημα. Η διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών (2015) προσφέρεται για ποσοτικοποίηση και επιμέτρηση της οικονομικής επίδοσης της Κυβέρνησης. Και τα νούμερα που προκύπτουν είναι «αμείλικτα»  Η ζημιά που έχει υποστεί  η ελληνική Δημοκρατία, ο Έλληνας φορολογούμενος από την χρεοκοπία των Τραπεζών, πλησιάζει τα 35 δις στην καλύτερη περίπτωση, και τα μισά είναι έργο των  Κυβέρνησεων του Αλέξη Τσίπρα! 
Τα μετρώ και τα ξαναμετρώ και δεν πιστεύω τα νούμερα. Τριάντα χρόνια κακοδιαχείρισης των πόρων της χώρας οδήγησαν στη χρεοκοπία του δημοσίου και αυτό με τη σειρά του φόρτωσε με 37 δισ. ζημιές το Τραπεζικό σύστημα (λόγω PSI). Που ήρθε να προστεθεί σε δεκαετίες Θαλασσοδανείων και μια δεκαετία ανεξέλεγκτου και υπερβολικού δανεισμού απ’ όλο το Τραπεζικό σύστημα.  Πέντε χρόνια βαθιάς ύφεσης, πτώσης κατά 25% του ΑΕΠ της χώρας, μια τεράστια οικονομική συρρίκνωση της οικονομίας που συσσώρευσε βουνά από κόκκινα δάνεια στις  Τράπεζες. Όλες οι αμαρτίες και υπερβολές της μεταπολίτευσης μαζί, σε ότι αφορά τις Τράπεζες, είχαν κοστίσει στον Έλληνα φορολογούμενο περίπου 17,6 δισ. μετρημένα μέχρι το 2015.

Οι ζημιές μέχρι και το 2014
Το ελληνικό δημόσιο είχε ζημιές 10,7 δις. από την εκκαθάριση της Αγροτικής, του Ταχ. Ταμιευτηρίου, της Ασπίς Bank, της Probank και άλλων μικρότερων τραπεζών. Είχε ζημιές 380 εκατ. από τις προνομιούχες μετοχές του 2008 –αλλιώς αποκαλούμενα ως ομόλογα Αλογοσκούφη – από τις τράπεζες που μπήκαν σε εκκαθάριση. Για τις συστημικές τράπεζες έδωσε 25 δις το 2013. Σε αντάλλαγμα πήρε μέσω του ΤΧΣ μετοχές που μέχρι πριν τον Νοέμβριο του 2015  αντιστοιχούσαν στο 58% του Τραπεζικού συστήματος. Στο απώτερο μέλλον το δημόσιο θα μπορούσε να εισπράξει περίπου 18,5 δις ρευστοποιώντας το μερίδιο του περιορίζοντας τη ζημιά από τις συστημικές τράπεζες στα 6,5 δις. Σύνολο ζημιάς 17,6 δις. 

Με την  ανακεφαλαιοποίηση του 2015, που φαινόταν τόσο αχρείαστη πριν από ενάμιση χρόνο, το δημόσιο έχασε άλλα 18 δις. Έχασε 950 εκατ. από τις προνομιούχες μετοχές της Εθνικής οι οποίες κουρεύτηκαν κατά 71%. Το χειρότερο όμως ήταν πως το μερίδιο του ΤΧΣ στις τράπεζες περιορίστηκε στο 4%. Τώρα  το δημόσιο από τη ρευστοποίηση αυτών των μετοχών μπορεί να προσδοκά  περίπου 1,2 δις. Αυτό σημαίνει επιπλέον ζημιά 17,3 δις. ζημιά από τις μετοχές του ΤΧΣ στις συστημικές τράπεζες και σύνολο ζημιάς 18,3 δις. (Τα συνολικά ποσοστά του ΤΧΣ στις τράπεζες είναι μεγαλύτερα γιατί πήρε νέες μετοχές στην αύξηση του 2015. Το 4% είναι μέσος  όρος και αφορά τις παλιές μετοχές που πήρε το ΤΧΣ το 2013 καταβάλλοντας 25 δις.)

Κάποιοι παίζουν με τις χρηματιστηριακές τιμές των μετοχών: 1€ το καλοκαίρι του 2014, μισό ευρώ το Γενάρη του 2015 μερικά λεπτά το Νοέμβρη του 2015, και ανάλογα λογαριάζουν τις ζημιές πολλές ή λίγες αλλά χάνουν την ουσία. Γιατί η ουσία είναι, πως στην Τράπεζα Πειραιώς (για παράδειγμα) το ελληνικό δημόσιο εισέφερε 6,9 δις το 2013 και πήρε μετοχές που πριν την ανακεφαλαιοποίηση του 2015 αντιστοιχούσαν στο 67% του συνόλου των μετοχών της Τράπεζας, ενώ μετά την ανακεφαλαιοποίηση περιορίστηκε στο 0,5%! Χωρίς να εισπράξει ούτε μία δραχμή το δημόσιο έχασε τα 2/3 μια τράπεζας που είχε χρυσοπληρώσει. Και αυτό είναι ΜΕΓΑΛΗ ΖΗΜΙΑ. Αντίστοιχα έχασε το 55% της Εθνικής, το 55 της Alpha Bank και το 1/3 της Eurobank (Πίνακας ΙΙΙ).

Καλώς ή κακώς, η ζημιά που σχετίζεται με την ανακεφαλαιοποίηση του 2015 είναι αποτέλεσμα των κακών χειρισμών της 1ης Κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Η κατάσταση των Τραπεζών και η εξέλιξη των κόκκινων δανείων συνδέεται άρρηκτα με την πορεία της οικονομίας. Και η πορεία της οικονομίας εξαρτάται από την ποιότητα της διακυβέρνησης. Η πολύμηνη αβεβαιότητα λόγω της διαπραγμάτευσης, η ρητορική της σύγκρουσης με την Ευρώπη, η ασφυκτική έλλειψη ρευστότητας, η  «στάση πληρωμών» το 1ο εξάμηνο, και τα capital controls όλα επιγενόμενα των επιλογών Τσίπρα Βαρουφάκη, επιδείνωσαν τα μέγιστα την κατάσταση της οικονομίας, εκτόξευσαν τα κόκκινα δάνεια και έκαναν επιβεβλημένη την ανακεφαλαιοποίηση του 2015. Η οποία εκτελέστηκε από τη 2η κυβέρνηση Σύριζα με ερασιτεχνισμό και επιπολαιότητα επιδεινώνοντας το αποτέλεσμα. Είτε αρέσει στους κυβερνώντες είτε όχι 18,3 δισ. περιουσία του ελληνικού δημοσίου στις τράπεζες χάθηκε μέσα σε μια χρονιά από κακούς χειρισμούς τους.

Ακούγεται άδικος αυτός ο απολογισμός για τις κυβερνήσεις του Σύριζα. Γιατί ο Σύριζα δεν έδωσε βουνά από θαλασσοδάνεια, δεν κατασπατάλησε τους πόρους της χώρας 30 χρόνια τώρα, δεν τάισε το πελατειακό κράτος. Όμως όσο άδικο και αν ακούγεται η πραγματικότητα είναι πως μέσα σε ένα χρόνο πρόλαβαν οι Κυβερνήσεις του Σύριζα να διπλασιάσουν τη ζημιά του δημοσίου από τις Τράπεζες. Έγιναν σειρά από κρίσιμα λάθη σε κρίσιμη συγκυρία. Και αυτό ήταν πολύ άδικο και για την χώρα και για τους πολίτες της. 

Δυστυχώς αυτά συμβαίνουν όταν εξαιρετικά κρίσιμες αποφάσεις λαμβάνονται έπειτα από μια μυωπική ανάλυση του τύπου «οι αδύναμοι πολίτες, οι ψηφοφόροι μας δεν έχουν καταθέσεις και μετοχές». Αυτά συμβαίνουν όταν υπερφίαλοι ακαδημαϊκοί αναλαμβάνουν τα ηνία μιας οικονομίας την οποία μετατρέπουν σε όμηρο και πειραματόζωο των θεωριών τους χωρίς κανέναν έλεγχο και κανένα φρένο από πουθενά.

Οι ζημιές του δημοσίου αναλυτικά
Α. Το 2008 επί Αλογοσκούφη το ελληνικό δημόσιο έδωσε στις Τράπεζες 4,47 δισ. και έλαβε σε αντάλλαγμα προνομιούχες μετοχές (επικράτησαν να λέγονται ομόλογα Αλογοσκούφη) (Πίνακας Ι).
ΠΙΝΑΚΑΣ Ι 

Η αξία των προνομιούχων μετοχών που δόθηκαν σε τράπεζες που μπήκαν σε εκκαθάριση μηδενίστηκε  δημιουργώντας ζημιά (383 εκατ.) στο δημόσιο. 
Η ζημιά από τις προνομιούχες μετοχές της Εθνικής (959 εκατ.)  είναι αποτέλεσμα της ανακεφαλαιοποίησης του 2015 όπου οι προνομιούχες μετοχές της Εθνικής κουρεύτηκαν κατά 71% πριν μετατραπούν σε κοινές μετοχές.
Οι ονομαστικές μετοχές της Eurobank  και της Αττικής υποθέτουμε πως θα εξοφληθούν στο ακέραιο.

Β. Την περίοδο 2011-13 το ΤΧΣ εισέφερε 13,5 δισ. για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού των μη βιώσιμων τραπεζών που εκκαθαρίστηκαν και για το κεφάλαιο που χορηγήθηκε σε μεταβατικά πιστωτικά ιδρύματα. (Πίνακας ΙΙ)

ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙ 

Από τα λεφτά που εισέφερε το ΤΧΣ για την εκκαθάριση των μη βιώσιμων τραπεζών η ζημιά εκτιμάται πως θα ανέλθει στα 10,7  δισ.  καθώς το ΤΧΣ (εδώ σελ. 58) εισέπραξε 0,3 δισ. και εκτιμά πως θα ανακτήσει επιπλέον περίπου 2,5 δισ.  από την διάθεση περιουσιακών στοιχείων των bad banks.  

Γ. Την Άνοιξη του 2013 το ΤΧΣ εισέφερε 25 δισ. για την ανακεφαλαιοποίηση των 4 συστημικών τραπεζών και έλαβε σε αντάλλαγμα πλειοψηφικά πακέτα μετοχών που στο εξής θα αναφέρονται ως παλιές μετοχές του ΤΧΣ. (Πίνακας ΙΙΙ). 
Μετά την ανακεφαλαιοποίηση του 2015 τα πλειοψηφικά πακέτα μετατράπηκαν σε μονοψήφια μειοψηφικά.  (Τα ποσοστά που έχει το δημόσιο σε  Εθνική και της Πειραιώς είναι πολύ μεγαλύτερα επειδή απέκτησε και νέες μετοχές από την αύξηση του 2015)
Στον Πίνακα ΙΙΙ φαίνονται τα μερίδια του ΤΧΣ στις τράπεζες (που αντιστοιχούν στις παλιές μετοχές)  πριν και μετά την ανακεφαλαιοποίηση του 2015.
Για να καταλάβουμε τη ζημιά που έγινε στη περιουσία του δημοσίου με την ανακεφαλαιοποίηση του 2015 ας πάρουμε το παράδειγμα της Πειραιώς όπου το ποσοστό των παλιών μετοχών του ΤΧΣ μειώθηκε από 66,9% στο 0,5%. Σε ένα περιβάλλον οικονομικής ανάκαμψης ένα πιστωτικό  ίδρυμα με μερίδιο αγοράς 30% μπορεί να έχει κεφαλαιοποίηση –δηλαδή αξία- μερικά δις. Αυτό μπορεί να σας το διαβεβαιώσει κάθε επαγγελματίας των επενδύσεων. Το δημόσιο θα μπορούσε στο απώτερο μέλλον  να εισπράξει το 67% αυτής της αξίας, όμως τώρα ακόμα και αν η οικονομία της Ελλάδας μπει σε αναπτυξιακή τροχιά στο μέλλον αμβλύνοντας όλα τα προβλήματα των τραπεζών, ακόμα και αν ανακαλύψουμε πετρέλαιο στη πλατεία Συντάγματος ή κάτω από τα γραφεία της Πειραιώς, το δημόσιο δεν έχει να λαμβάνει τίποτα περισσότερο από το 0.5% αυτής της αξίας.

Οι μετοχές είναι χρηματιστηριακό προϊόν και η αξία των μετοχών υπόκειται σε μεγάλες διακυμάνσεις λόγω του χρηματιστηριακού και οικονομικού κύκλου. Το ελληνικό δημόσιο είναι θεσμικός επενδυτής με σχετικά μακροπρόθεσμο ορίζοντα και δεν έχει την υποχρέωση ή την ανάγκη να ρευστοποιήσει τη θέση του σε δυσμενή συγκυρία. Μπορεί να  τις ρευστοποιήσει στο απώτερο μέλλον αφού ανακάμψει η οικονομία και διαμορφωθούν ελκυστικότερες τιμές για τις μετοχές των Τράπεζων. 
Με αυτή την έννοια οι τρέχουσες τιμές των μετοχών δεν είναι αντιπροσωπευτικές της αξίας που θα μπορούσε να εισπράξει στο μέλλον το δημόσιο από την ρευστοποίηση των μετοχών του ΤΧΣ, αλλά το ίδιο θα μπορούσε να πει κανείς για οποιαδήποτε τιμή που είχαν οι τραπεζικές μετοχές στο παρελθόν.  Ποιες είναι όμως εκείνες οι αξίες αναφοράς που θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε ως εύλογες και αντιπροσωπευτικές προκειμένου να υπολογίσουμε την αξία των μετοχών του δημοσίου, το μελλοντικό έσοδο από την ρευστοποίησή τους;

Η απάντηση στο ερώτημα δόθηκε την Άνοιξη του 2014. Τότε έγινε μια σειρά αυξήσεων  μετοχικού κεφαλαίου των 4 συστημικών τραπεζών. Σε αυτή την αύξηση συμμετείχαν κυρίως ξένοι θεσμικοί επενδυτές. Επένδυσαν συνολικά  σε αυτές τις αυξήσεις  8,3 δις € αποκτώντας μειοψηφικά πακέτα σε Alpha, Πειραιώς & Εθνική και πλειοψηφικό στη Eurobank. Οι τιμές στις οποίες τοποθετήθηκαν οι ξένοι θεσμικοί τότε και ακριβέστερα οι κεφαλαιοποιήσεις στις οποίες αντιστοιχούν αυτές οι τιμές μπορούν να θεωρηθούν σαν εύλογες και συντηρητικές αξίες αναφοράς για την αποτίμηση των μεριδίων του ελληνικού δημοσίου για τους εξής λόγους:
Α) Είναι εύλογες και αντιπροσωπευτικές, γιατί διαμορφώθηκαν όχι με μερικά εκατ. € από τις ημερήσιες συναλλαγές του χρηματιστηρίου αλλά από την τοποθέτηση 8,3 δις ή 30% της αντίστοιχης κεφαλαιοποίησης.
Β) Αποτελούν μια σχετικά συντηρητική εκτίμηση της δυνητικής αξίας των τραπεζών σε περιβάλλον ανάκαμψης, καθώς οι συνθήκες στις οποίες τοποθετήθηκαν τα κεφάλαια αυτά δεν αντιστοιχούν σε συνθήκες ευφορίας όπου οι αποτιμήσεις  μπορεί να είναι υπερτιμημένες, αλλά έγιναν το 2014 με τα κόκκινα δάνεια σε υψηλά επίπεδα και την ελληνική οικονομία μόλις στην αρχή υποψίας ανάκαμψης μετά από 5 χρόνια ύφεσης και ταλαιπωρίας.

ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙΙ

Χρησιμοποιώντας αυτές τις εύλογες αξίες/κεφαλαιοποιήσεις αναφοράς όπως ορίστηκαν νωρίτερα, η  «εύλογη αξία» των μεριδίων του ελληνικού δημοσίου στις τράπεζες, δηλαδή η αξία που θα μπορούσε να εισπράξει το δημόσιο από την ρευστοποίηση τους στο απώτερο μέλλον ήταν 18,5 δις πριν την ανακεφαλαιοποίηση του 2015  και μόλις 1,18 δις μετά.
Αντίστοιχα  η ζημιά του ελληνικού δημοσίου από τις παλιές μετοχές του ΤΧΣ  ήταν  6,5 δις  πριν την ανακεφαλαιοποίηση του 2015 για να αυξηθούν κατά 17,3 δις και να ανέλθουν στα  23,75 δις αμέσως μετά. 

Αυτά τα επιπλέον 17,3 δις.  είναι η ζημιά του δημοσίου από την πρόσφατη ανακεφαλαιοποίηση στην οποία όλοι αναφέρονται. Δεν πρόκειται για ζημιά που υπολογίστηκε έπειτα από επιλεκτική επιλογή κάποιων «προτιμητέων και εξωπραγματικών» τιμών από τις πολλές που καταγράφουν οι μετοχές στις ιστορικές τους διακυμάνσεις, αλλά από εύλογες και αντιπροσωπευτικές τιμές αναφοράς όπως αυτές περιγράφησαν παραπάνω.

Συνοψίζοντας, από τα (Α), (Β),(Γ) προκύπτει πως οι ζημιές του ελληνικού δημοσίου από τις τοποθετήσεις του στις Τράπεζες ήταν 10,7+0,38+6,5=17,58 δις μέχρι το τέλος του 2014. Το 2015 άλλα 0,96+17,3=18,26 δισ. Οι ζημιές του 2015 ήταν το αποτέλεσμα των μοιραίων χειρισμών της Κυβέρνησης Σύριζα. Ο Σύριζα υπέσκαψε το εύθραυστο Τραπεζικό σύστημα α) σαν αντιπολίτευση ακόμα υποσχόμενος Σεισάχθεια, β) σαν Κυβέρνηση ανακόπτοντας την ασθενική ανάκαμψη της Ελληνικής οικονομίας και βυθίζοντας την σε διετή ύφεση (σύμφωνα με τις προβλέψεις – πάνω στις οποίες όμως βασίστηκαν και τα stress tests  των Τραπεζών), και γ) με την Τραπεζική αργία και τα  Capital Controls. Αν σκεφτεί κανείς όμως πόσο δυσανάλογα είναι τα μεγέθη των αιτίων που προκάλεσαν την ζημιά για τον φορολογούμενο στην 1η και στη 2η  φάση αντιλαμβάνεται κανείς πως δεν ήταν απλώς θέμα κακών χειρισμών. Ήταν και θέμα timing. Στη δεδομένη συγκυρία, η κακοδιαχείριση του Σύριζα  ήταν η χαριστική βολή στο Τραπεζικό σύστημα  και στα συμφέροντα του ελληνικού δημοσίου

1 σχόλιο:

  1. Συγχαρητήρια για την εύληπτη ανάλυσή σας. Εύχομαι ότι θα απαλλαγούμε από αυτό το μίγμα ιδεοληψίας, αναλφαβητισμού και εγκληματικής προδιάθεσης που έχει καταλάβει την εξουσία. Ελπίζω ότι η δημοκρατία και η χρηστή διαχείριση θα αποκατασταθούν σύντομα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή